نامه به کمیسر عالی ‌پناهندگان سازمان ملل متحد در باره وضع اسفناک پناهندگان سیاسی

آقای کمیسر عالی‌

بخاطر سابقه طولانی‌ خدمتم در کمیسریای پنآهندگان سازمان ملل، عده ای از هموطنانم از من خواسته ا‌ند توجه شما را در باره وضع دردناک پناه جویان ایرانی‌ در کشورهای همسایه جلب کنم و احتمال اینکه موج جدید پناه جویان ایرانی‌ به کشورهای همسایه بزودی ممکن است بحران سالهای 1980 را تعهد شعاع قرار دهد، مطرح کنم.

ما نه تنها از کوشش های UNHCR برای حمایت پناه جویان ایرانی‌ که، از سال 1979 ایران را ترک کرده ا‌ند، بینهایت سپاسگزاریم بلکه سازمان شما بخاطر فعالیت های بشر دوستانه اش احترام خاصی‌ بین ایرانیان دارد. پیشقدمی UNHCR در رهبری جامعه جهانی‌ برای حل مساله پناهندگان سیاسی ایرانی‌ در سی‌ سال اخیر نه تنها کمک به حفظ وقار ملی‌ ایران کرده بلکه در گسترش فرهنگ ایران در خارج از کشور سهیم بوده است.

متاسفانه در نتیجه وقایع اخیر در ایران و موج بازداشتهای غیر قانونی، شکنجه، تجاوز جنسی‌ و اعدام زندانیان سیاسی تعداد پناه جویان ایرانی‌ در کشورهای مجاور، بخصوص ترکیه، پاکستان و عراق ، بطرز قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. اینروزها شرکت در تظاهرات صلح آمیز برای دفاع از ابتدایی‌ ترین حقوق مدنی جنایتی سیاسی تلقی‌ میشود و حد اقل به بازداشت و شکنجه منجر میشود. این سیاست ضد مردمی مقامات علت اصلی‌ حضور بی‌ سابقه پناه جویان در کشورهای مختلف شده و مطمئنا نمایندگان شما در این کشورها شما را در جریان این پدیده و بد و بدتر شدن وضع جسمی‌ و روحی‌ آنها گذاشته ا‌ند.

اخیرا به ابتکار یک موسسه خیریه “امید” یک گروه 14 نفری، از جمله پزشک، دندان پزشک، روان شناس، پرستار و 4 وکیل به همراه یک نماینده پارلمان اروپا برای مدت دو هفته برای رسیدگی به وضع پناهندگان سیاسی ایرانی‌ به ترکیه مسافرت کرده ا‌ند.گزارش این گروه بزودی منتشر خواهد شد و در اختیار UNHCR گذاشته خواهد شد. گزارشات اولیه حاکی بر این است که علاوه بر پناهندگانی که زیر حمایت UNHCR هستند، هزار ها پناهجوی دیگر در این کشور سرگردان هستند و هنوز تحت حمایت شما قرار نگرفته ا‌ند. در ماه های اخیر اطلاعاتی‌ مشابه از عراق و پاکستان رسیده است. بخش فارسی‌ صدای امریکا در سری برنامه هایی‌ که در باره پناهندگان سیاسی ایرانی‌ پخش کرده از گزارشات اعضای گروه امید استفاده کرده است.

موضوع دیگری که باعث نگرانی‌ ایرانیان خارج از کشور شده است ازدیاد مداوم عده پناه جویان بدون تکلیف در اروپاست. بعضی‌ از آنها سالهاست منتظر تصمیم نهایی مقامات مربوطه هستند. هنگام تظاهرات 15 تا 17 فوریه در ژنو برای دفاع از حقوق بشر در ایران، من با عده قابل ملاحظه ای از پناه جویان برخورد کردم که بطور موقت در سویس پذیرفته شده ا‌ند و بعد از ماه ها و سالها هنوز تکلیفشان روشن نشده است. از قرار این مساله تنها مربوط به سویس نیست و هزار ها ایرانی‌ در سراسراروپا در این برزخ گیر کرده ا‌ند.

در ماه ژانویه گذشته به تقاضای یکی‌ از دوستانی که سالهاست از پناهندگان حمایت می‌کند، من برای ملاقات خانواده ایرانی‌، “میم”، به بازداشتگاه فرودگاه ژنو رفتم. این خانواده بیش از 40 روز بود که در بازداشتگاه بود و مقامات مربوطه تصمیم به مراجعت آنها را به ایران داشتند. بعد از تماس با UNHCR متوجه شدم که همکاران شما هیچگونه سهمی در دفاع وحفظ حقوق این پناهجویان ندارند و فقط انجمن های خیریه محلی مسول این کار هستند و با وجود محدودیت وسایل و امکانات مالی‌ خدمت پربهایی برای جامعه بین‌المللی انجام میدهند. با وجود این، همکاری و توصیه همکاران شما بود که موقتاً از برگرداندن این خانواده به ایران جلوگیری شد و جای دارد که از این همکاری و کمک همکاران شما صمیمانه تشکر شود. مرور پرونده نشان میدهد که تصمیم به بیرون کردن این خانواده ایرانی‌ بر اساس عدم آگاهی‌ مسئولین از وضح فعلی‌ ایران بوده است و ظاهرا از اتفاقات چند ماه اخیر و سرکوبی و خفقان سیاسی بعد از انتخابات اخیر آگاهی‌ وجود ندارد. بدون اینکه وارد جزیات پرونده این خانواده بشوم، باید با کمال تاسف بگویم که اطلاعات مسئولین ربطی‌ به آنچه امروز در ایران میگذرد ندارد و کهنه و بی‌ ارزش است. در تصمیم اداره مهاجرت دولت فدرال میخوانیم:

“فعالیت های “میم”، مانند پخش تراکت و شرکت در چند تظاهرات دلیل کافی‌ برای نشان دادن اینکه بازگشت وی به ایران خطری برایش ایجاد می‌کند نیست………….باید نتیجه گرفت که “میم” چون هیچگونه سابقه فعالیت سیاسی ندارد خطری برای او و خانواده اش پس از بازگشت وجود ندارد. نه وضع سیاسی امروز ایران دلیلی برای برنگرداندن این خانواده است و نه دلیل معتبر دیگری وجود دارد که این بازگشت غیرعادلانه تلقی‌ شود.”

این حکم، علاوه بر عدم آگاهی‌ از وضع فعلی‌ ایران، نه تنها شرکت درتظاهرات را در ایران بی‌ خطر جلوه میدهد بلکه داشتن سابقه فعالیت سیاسی را شرط اصلی‌ قبول پناه جویان تلقی‌ می‌کند. بدبختانه هزاران زندانی سیاسی و بدن های خورد شده در زیر شکنجه ماه های اخیرنتیجه گیریها و منطق بالا را بی‌ ارزش می‌کند. آقای کمیسر عالی‌، من امیدوارم که قبول داشته باشید که مسولین شناسائی حقوق پناهندگان سیاسی احتیاج فوری به کلاس های تکمیلی برای کامل کردن دانش خود درباره وضع سیاسی کشورهایی چون ایران دارند و بنظر می‌رسد که این عدم اطلاع به حقایق سیاسی و رفتار حکومت های ضد حقوق بشرمساله ایست که اغلب کشورهای پناه دهنده با آن درگیرند.

در خاتمه مایلم به اطلاع شما برسانم که بعضی‌ ازناظرین اتفاقات اخیر ایران پیشبینی‌ میکنند که علت اصلی کم شدن نسبی‌ سرکوب مخالفین و آزاد کردن موقت بسیاری از زندانیان سیاسی از یکطرف مربوط به رسیدگی به پرونده حقوق بشر ایران در شورای حقوق بشر بوده است و از طرف دیگر بخاتر کاندید بودن ایران برای عضویت همین شورا، جمهوری اسلامی مایل بوده است تا حد امکان از جدال در باره سابقه حقوق بشریش خودداری کند. انتظار میرود که پس از گذشت این فرصت سرکوب شدید کسانی که برای حقوق بشر مبارزه میکنند از سر گرفته شود که منجر به ازدیاد تعداد پناه جویان ایرانی‌ خواهد شد.

با احترام

جشید انور مدیر کل سابق منطقه آسیا

25 آوریل 2010

رونوشت:

خانم شیرین عبادی

آقای کریم لاهیجی